Περί αντίληψης και αλήθειας (part 2)

Που είχαμε μείνει λοιπόν...;

Α ναι, λέγαμε για την υποκειμενικότητα του παρατηρητή. Όπως επιστημονικά αποδείχθηκε παραπάνω λοιπόν, -δεν πιστεύω να έχει κανείς αντίρρηση...- η αντίληψη των πραγμάτων είναι λίγο ως πολύ μια υποκειμενική διεργασία. Τι γίνεται όμως με την αλήθεια; Την μία και αδιαμφισβήτητη αλήθεια των πραγμάτων. Την "αντικειμενική" αλήθεια! (βροντερή φωνή, αστραπές στο παρασκήνιο, νυχτερίδες πετάνε μέσα από μια σκοτεινή σπηλια, και τέτχοια...). Αν αυτό που είπα πρωτύτερα είναι σωστό -it is, trust me- ότι δηλαδή ο καθένας αντιλαμβάνεται τα πράγματα διαφορετικά και όπως αυτός θέλει -ή μπορεί εν πάσει περιπτώση-, τότε δεν είναι εύλογο κι ο καθένας να κουβαλάει την αλήθεια του  και άμα λάχει να τηνε κουνάει πέρα δώθε και να την επιδεικνύει στους άλλους λέγοντας ότι αυτή είναι και η μόνη αλήθεια; Όχι μόνο εύλογο είναι φίλε αναγνώστη αλλά είναι και η πραγματικότητα μέσα στην οποία ζούμε. Και μιας και είπα τη λέξη "πραγματικότητα" θα μπορούσατε πολύ ευκολα να μου πείτε: "Και τι έχεις να μας πεις για την πραγματικότητα; Για κάτι που κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει; Π.χ. για το γεγονός ότι οι παπαρούνες είναι κοκκινες. Πως γίνεται αυτό να μην είναι αλήθεια για όλους;" Ας εξετάσουμε την περίπτωση των "κόκκινων" -όπως λές- παπαρούνων φίλε αναγνώστη (κι άλλη φορά μη γίνεσαι διακόπτης και με διακόπτεις).

Οι παπαρούνες είναι κόκκινες, σωστά; Σωστά. Και κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό, σωστά; Σωστά. Για τράβα πες το σε έναν δαλτώνικό αυτό να δουμε τι θα σου πει. Τώρα θα μου πεις ότι ο δαλτωνισμός είναι μια πάθηση  η οποία διαστρεβλώνει την ορθή αντίληψη της πραγματικότητας για αυτόν και άρα καθίσταται ως μη αντικειμενική η  μαρτυρία του δαλτωνικού. Ναι αλλά γι'αυτόν, αυτή είναι η πραγματικότητα του. Ό,τι και να λέμε κι εγώ κι εσύ, αυτός τις παπαρούνες τις βλέπει γκρι. Άρα τι; Όποιος πάσχει από μία πάθηση εξαιρείται από την αλήθεια; Αν αρχίσουμε τις εξαιρέσεις, αυτομάτως δεν αρνούμαστε την ύπαρξη μίας και μόνο αλήθειας; Η μήπως η μία και μόνη αλήθεια δεν μας χωράει όλους; Και ποιός αποφάσισε τέλος πάντων ότι οι παπαρούνες είναι κόκκινες; Κάποιος θα έδωσε στην λέξη κόκκινο την έννοια που αντιστοιχεί στο χρώμα κόκκινο, το χρώμα της παπαρούνας. Δεν υπάρχει άλλη λογική εξήγηση. Και ποιός ήταν αυτός ο κάποιος; Φαντάζομαι κάποιος, κάπου, πολύ παλιά. Στην εποχή των σπηλαίων ίσως. Επιτρέψετε μου να σας διηγηθώ μια ιστοριούλα για το ως πήρε η παπαρούνα το όνομα της λοιπόν. Τα πράγματα έγιναν κάπως έτσι:

Ένα όμορφο και ηλιόλουστη ανοιξιάτικο πρωινό ο αρχηγός Γκάου-Μπίου της φυλής των Ανθρωποπιθηκιέν βγήκε από τη σπηλιά του με ένα χαμόγελο μέχρι τα αυτιά. Η γυναίκα του η Κανεμεοτιθές, μόλις του είχε πάρει το καλύτερο τσιμπούκι της ζωής του. Αν υπήρχαν πανεπιστήμια τότε, η τύπισσα θα είχε διδακτορικό στις πίπες. Ακριβώς απέναντι από το άνοιγμα της σπηλιάς υπήρχε ένα καταπράσινο λειβάδι γεμάτο λουλούδια. Ετσι όπως ήταν μες τη καλή τη διάθεση και γεμάτος ενέργεια και ενθουσιασμό από την προ ολίγων λεπτών εκσπερμάτιση του ο αρχηγός, του ήρθε μια φοβερή ιδέα. Μια καταπληκτική ιδέα που θα άλλαζε τις ζωές όλων μας από τότε και στο εξής. Μια ιδέα που αφορούσε αυτά τα όμορφα κόκκινα λουλουδάκια που με το παραμικρό χάδι του ανέμου, λικνίζονταν σαν κόκκινες σημαιούλες στον κάμπο. "Γυναίκα! Ε γυναίκα! Τράβα φώναξε γρήγορα όλη την φυλή. Έχω να κάνω μια πολύ σημαντική ανακοίνωση. Τσακίσου γρήγορα μη σε περιλάβω με το ρόπαλο! Ουγκ!"

Αφού μαζεύτηκε όλη η φυλή σε κύκλο μπροστά του, ύστερα από λίγη ώρα, ο αρχηγός άρχισε να μιλάει

-"Ουγκ αδέρφια!"

-"Ουγκ αρχηγέ μας" είπαν όλοι με μια φωνή.

-"Σας μάζεψα σήμερα όλους εδώ, γιατί θέλω να σας ανακοινώσω κάτι πολύ σημαντικό"

-"Δώσε μας τα φώτα σου αρχηγέ!" ακούστηκε μια πνιχτή φωνή από το ακρωατήριο κι αμέσως ο αρχηγός έριξε ένα ημιάγριο βλέμμα στον Γλυφτρονίξ, συνέχισε όμως χωρίς να δώσει πολύ σημασία.

-"Τα βλέπετε εκείνα τα λουλούδια; Εκεί, πέρα στο λειβάδι." κι έδειξε με το χοντρό δάχτυλό του που ακόμα μύριζε μουνίλα και καθώς το αντιλήφθηκε ένα χαμόγελο σχηματίστηκε ασυναίσθητα στο πρόσωπο του. Αμέσως γύρισαν όλοι τα κεφάλια και άρχισαν να εξερευνούν με το βλέμμα τους την κατέυθυνση που τους είχε υποδείξει το ποτισμένο με γυναικείους χυμούς, τραχύ δάχτυλο του αρχηγού τους. "Ναι, ναι. Ναι τα βλέπουμε" άρχισαν να λένε διστακτικά ένας ένας οι προσφάτως όρθιοι κι ακόμη πιο προσφάτως ομιλούντες πιθηκάνθρωποι που είχαν αντιληφθεί το λειβάδι με τα κατακόκκινα λουλούδια χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. 

-"Ε λοιπόν, από σήμερα και μέχρι η φωτεινή μπάλλα που είναι πάνω από τα κεφάλια μας και μας ζεσταίνει, να σβήσει και να μην ξανανάψει όπως κάνει κάθε πρώι, τα λουλούδια αυτά θα λέγονται...ΠΑΠΑΡΟΥΝΕΣ! Σύμφωνοι;" και το πονηρό χαμόγελο επέστρεψε στο προσωπό του καθώς θυμήθηκε τι κρατούσε στα χέρια του την ώρα που έβγαινε από τη σπηλιά κι αντίκρυζε το λειβάδι με τις παπαρούνες. Την ώρα της επιφοίτησης. Το ίδιο πράγμα που γαργαλούσε τις αμυγδαλές της Κανεμεοτιθες λίγα λεπτά πριν..."Είμαι και πολύ καβλέας" θα σκεφτόταν αν υπήρχαν έννοιες όπως ο καβλέας τότε, ενώ το κοινό είχε ξεσπάσει σε κραυγές και παραλληρήματα εκστασιασμένο από την καινούργια γνώση που μόλις του έιχε προσφερθεί. Μόνο ένας αναμεσά τους ήταν σιωπηλός και σκεπτικός, μπερδεμένος θα 'λεγε κανείς. Ο πάντα καχύποπτος και αντιρρησίας, Διαφορετικοαντιληπτίξ. Αφού κώπασαν λίγο οι πανυγηρισμοί και με το βλέμμα πάντα καρφωμένο στις νεοβαπτισθείσες παπαρούνες σήκωσε το χέρι του και απευθύνθηκε στον αρχηγό, ο οποίος με το που τον αντιλήφθηκε σκέφτηκε "Ωχ, τι θέλει ο μαλάκας τώρα;" 

-"Τι είναι ρε Διαφορετικοαντιληπτιξ; Τι σε προβληματίζει; Για ρίχτο."

-"Να με συμπαθάς αρχηγέ μου και με όλο το σεβασμό, δηλαδή ασ'ούμε, αλλά...τι είναι λουλούδι;"

Ξαφνικά απλώθηκε σιωπή σε όλο το ακρωατήριο. Κανείς τους δεν είχε αναρωτηθεί μέχρι τώρα αυτό το τόσο απλό κι όμως τόσο βασικό πράγμα. Και κανείς δεν μπορούσε να δώσει την απάντηση. Κανείς εκτός από τον τετραπέρατο αρχηγό δηλαδή. 

-"Χα! Αυτό ήταν ρε παλληκάρι. Κι εγώ νόμιζα ότι θα με ρώταγες κάτι πιο δύσκολο. Λουλούδια είναι  αυτά τα μικρά και όμορφα πράγματα που βγαίνουν μέσα από την γη την οποία πατούμε και μυρίζουν όμορφα και έχουν διάφορα χρώματα. Και που πηγαίνουν οι μέλισσες απο πάνω τους συνέχεια και ρoυφάνε τους χυμούς τους. Και συγκεκριμμένα τα λουλούδια που λέγοται, πλεόν, παπαρούνες είναι αυτά τα κόκκινα πραγματάκια που κουνιούνται πέρα δώθε έτσι όπως φυσάει ο αέρας εκεί απέναντι στο λειβάδι." Η απάντηση του αρχηγού φάνηκε να ικανοποιεί -τουλάχιστον στιγμιαία- τον καχύποπτο πιθηκάνθρωπο και αμέσως το πλήθος ξέσπασε σε νέους πανηγυρισμούς και ζητοκραυγές ενώ η φωνή του Γλυφτρονίξ ακούστηκε καθαρή και ξάστερη αυτή τη φορά: "Αρχηγέ είσαι και ο πρώτος! Μορφωσέ μας φωστήρα μας" κι ο αρχηγός αυτή τη φορά του χαμογέλασε και του έκλεισε το μάτι. Πριν προλάβει όμως να απολάυσει τη χαρά της αποθέωσης το χέρι του Διαφορετικοαντιληπτίξ ήταν και πάλι στυλωμένο στον αέρα σαν ιστός χωρίς σημαία.

-"Τι 'ναι τώρα πάλι;" του πέταξε κάπως άγρια ο αρχηγός.

-"Να αρχηγέ, σχώρα με που παίρνω το θάρρος πάλι ασ'ούμε, αλλά έχω άλλη μία απόρια και δηλαδή ας'ούμε ίσως μόνο εσύ μπορείς να μου τη λύσεις."

-"Αντε πες τη να τελειώνουμε" 

-"Εντάξει, τη λέω ασ'ούμε. Να δηλαδή...τί είναι κόκκινο;"

Αμέσως απλώθηκε μια σιωπή στο ακρωατήριο τόσο βαριά που αν την αντάλλαζαν για καυσόξυλα θα είχαν φωτιά όλες οι σπηλιές της φυλής κάθε μέρα για 3 χειμώνες.  

"Κόκκινο είναι το χρώμα που έχουν οι παπαρούνες" είπε εμφανώς νευριασμένος ο αρχηγός. "Και από δω και στο εξής ότι έχει το χρώμα της παπαρούνας θα το λέμε κόκκινο. Πάει και τελείωσε! Σύμφωνοι;"

Καθώς το κύμα του ενθουσιασμού ετοιμαζόταν να σκάσει στην ακρογυαλιά του ακρωατηρίου και να το παρασύρει σε νέο ντελίριο, το χέρι του Διαφορεντικοαντιλιπτήξ υψώθηκε σαν κυμματοθραύστης και το έκανε σμπαράλια. Όλοι κρατούσαν την ανάσα τους κοιτώντας τον αρχηγό και περιμένοντας την αντίδραση του. Όλοι εκτός από τον αντιρρησία φίλο μας ο οποίος χωρίς να περιμένει απόκριση από τον αρχηγό άνοιξε -για τελευταία φορά- το στόμα του..."Και δηλαδή, τί είναι...χρώμα ασ'ούμε;"

Νταξ, δεν είμαι σίγουρος αν έγινε έτσι ακριβώς, δεν ήμουνα και μπροστά, αλλά καπως έτσι θα 'γινε. Αυτό που αντιλαμβάνομαι όμως εγώ είναι ότι όλη η αντικειμενικότητα των πραγμάτων στηρίζεται πάνω σε υποκειμενικούς και αυθαίρετούς ορισμούς και αντιστοιχίες εννοιών με λέξεις. Και πως η αλήθεια στηρίζεται σε αυτούς τους ορισμούς και στις άτυπες, σιωπηλές συμφωνίες που έχουμε κάνει μεταξύ μας ως ανθρωπότητα να μην τους αμφισβητούμε. Πως είναι δυνατόν λοιπόν να δεχόμαστε ως αντικειμενική μια αλήθεια ή μια πραγματικότητα όταν αυτή στηρίζεται εξ ορισμού στην υποκειμενικότητα και την αυθαιρεσία; Για να σου δώσω ένα παράδειγμα, φαντάσου ο μάγκας ο αρχηγός να ήταν δαλτωνικός. Ο τύπος που έκανε την αντιστοιχία παπαρούνα --> κόκκινο χρώμα, φαντάσου να μην μπορούσε να ξεχωρίσει το κόκκινο της παπαρούνας από το πράσινο των φύλλων. Εδώ και χιλιάδες χρόνια στηρίζουμε την αντιληψή μας, την αλήθεια μας αν θέλετε, περι κόκκινου χρώματος στην αυθαιρεσία ενός τύπου που είπε ότι οι παπαρούνες είναι κόκκινες αλλά μπορεί να εννοούσε και πράσινες. Τρομακτικό;

Χθες βγήκε ο επιστήμονας από μέσα μου, σήμερα ο συγγραφέας. Αυριο μπορεί να βγει καμιά κουράδα, ποτέ δε ξέρεις...Επειδή όμως η ιστοριούλα μου βγήκε παραπάνω απ'ότι υπολόγιζα θα το κόψω εδώ για άλλη μια φορά και θα σας αφήσω με τη γλυκιά γεύση της προσμονής στα χείλη. Του μπη κοντίνουεντ...